این مقاله در ابتدا، مروری کوتاه بر مبانی هستی شناختی حکمت اشراق دارد و سپس به بیان جایگاه عالم مثُل و عالَم مثال منفصل در این دستگاه فلسفی می پردازد. نویسنده با ذکر نوآوری های شیخ اشراق در اثبات "عالَم مثُل" – که پیش از او در مکتب مشّاء، مورد ردّ و انکار قرار گرفته بود – و کشف و اثبات "عالَم مثال" – که پیش از او در تاریخ فلسفه اسلامی، مطرح نبود – مبانی نمادپردازی ادبی و هنری را بر پایه این دو عالَم، بیان کرده است. نویسنده در نهایت با بررسی تفصیلی داستان های تمثیلی حکیم سهروردی، تجلّی مبانی و باورهای حِکمی وی را در این داستان ها نشان می دهد که در قالب نمادها و رمزهای مثالی به تصویر کشیده شده اند. در این بخش از مقاله، چگونگی استفاده شیخ اشراق از ظرفیت های دستگاه فلسفی خویش، برای بیان نمادین مضامین حِکمی، تبیین شده است.